Oxuculara təqdim edilən bu kitab London Universiteti Tarix Araşdırmalar İnstitutunun baş elmi işçisi Cəmil Həsənlinin uzun illər apardığı elmi araşdırmaların nəticəsidir. Hələ 2008-ci ildə müəllifin bu mövzuda “Azərbaycanda milli məsələ: siyasi rəhbərlik və ziyalılar” kitabı nəşr edilmişdi. Lakin elmi ictimaiyyət və oxucular arasında post-stalin dövründə Sovet Azərbaycanında cərəyan edən hadisələrə artan marağı nəzərə alaraq professor Həsənli bu mövzuya yenidən müraciət etmişdir. Elmi monoqrafiya məzmunu daşıyan bu kitab dramatik bir dövrü əhatə edir. 1953–1959-cu illərdə Mir Cəfər Bağırovun həbsi, respublikada İmam Mustafayev, Mirzə İbrahimov və Sadıq Rəhimovdan ibarət yeni rəhbərliyin formalaşması, Xruşşov islahatlarının Azərbaycanda təzahürü, XX qurultay qərarlarının respublikanın ictimai-siyasi həyatına təsiri, Azərbaycan dilinin dövlət dili statusu və onun doğurduğu nəticələr, Stalin-Bağırov repressiya qurbanlarının bəraət prosesi, respublika hakim elitasında qarşıdurmaların güclə